Giá thuốc lá ở Việt Nam thấp gần nhất thế giới, là nguyên nhân gây ra hơn 100.000 ca tử vong mỗi năm

Bộ Y tế đa có văn bản gửi Uỷ ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tổ chức hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31-5, Tuần lễ quốc gia không thuốc lá 25 - 31-5-2025 và tăng cường thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.
 

Việt Nam vẫn là 1 trong 15 quốc gia có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc lá cao nhất trên thế giới, việc sử dụng thuốc lá đang gây ra gánh nặng bệnh tật và tử vong sớm với con số ước tính lên tới hơn 100.000 ca tử vong mỗi năm.

"Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo" của các tập đoàn thuốc lá trên thế giới trong việc quảng cáo sai sự thật

Theo Bộ Y tế, ngày Thế giới không thuốc lá 31-5-2025, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) lựa chọn chủ đề "Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo" với mục tiêu nhằm phơi bày chiến thuật của các tập đoàn thuốc lá trên thế giới trong việc quảng cáo sai sự thật, gây hiểu lầm thuốc lá là sản phẩm không có hại nhằm thu hút người sử dụng, đặc biệt là giới trẻ.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, sử dụng thuốc lá là một trong những mối đe dọa sức khỏe cộng đồng lớn nhất mà thế giới đã và đang phải đối mặt. Mỗi năm trên thế giới có khoảng 8 triệu ca tử vong do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá, trong đó 1,3 triệu ca tử vong do hút thuốc thụ động.

Tại Việt Nam, với hơn 15 triệu người hút thuốc, việc sử dụng thuốc lá hiện đang gây ra gánh nặng bệnh tật và tử vong sớm với con số ước tính lên tới hơn 100.000 ca tử vong mỗi năm.

Nghiên cứu của Hội Kinh tế y tế Việt Nam năm 2022 cho thấy chi phí y tế cho điều trị và mất sức lao động do bệnh tật và tử vong sớm liên quan đến sử dụng thuốc lá hàng năm ở Việt Nam ước tính là 108 nghìn tỷ đồng. Con số này lớn hơn 05 lần so với đóng góp của nguồn thu thuế từ sản phẩm thuốc lá cho ngân sách quốc gia.

Với những nỗ lực của Bộ Y tế, các Bộ, ngành, các tỉnh thành phố và sự hỗ trợ của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, hơn 10 năm qua, công tác phòng chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu trong nam giới trưởng thành tại Việt Nam giảm (trung bình giảm 0,5% mỗi năm). Tỷ lệ hút thuốc lá điếu ở thanh thiếu niên 13-15 tuổi giảm từ 2,5% năm 2014 xuống còn 1,9% năm 2022.

Giá thuốc lá ở Việt Nam thuộc hàng thấp nhất trên thế giới

Tuy vậy, theo Bộ Y tế, Việt Nam vẫn là 1 trong 15 quốc gia có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc lá cao nhất trên thế giới.

Hiện nay công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá đang gặp rất nhiều khó khăn, ảnh hưởng tới các kết quả đã đạt được trong thời gian qua, đồng thời ảnh hưởng tới các nỗ lực trong việc đạt mục tiêu giảm tỷ lệ hút thuốc theo Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại thuốc lá đến năm 2030.

Có thể kể đến một số khó khăn chủ yếu như: Sự xuất hiện của các sản phẩm thuốc lá mới (chủ yếu là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng): Mặc dù các nhà sản xuất thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vẫn tuyên bố các sản phẩm này là ít hại và là giải pháp thay thế sản phẩm thuốc lá có hại cho những người nghiện mà không cai được.

Tuy nhiên thực tiễn cho thấy các sản phẩm này nhắm tới một lượng lớn người chưa từng hút thuốc (bao gồm cả phụ nữ và trẻ em) thông qua hương vị, mẫu mã sản phẩm cùng với sự thay đổi không ngừng các cách thức quảng bá gây hiểu lầm rằng thuốc lá mới không có hại để thu hút người sử dụng thuốc lá, đặc biệt là thanh thiếu niên.

Giá thuốc lá ở Việt Nam thuộc hàng thấp nhất trên thế giới: Nguyên nhân chính của giá thuốc lá thấp vì thuế thuốc lá của Việt Nam đang rất thấp. Mức thuế tính trên giá bán lẻ của Việt Nam (36%) thấp hơn mức trung bình của các quốc gia có thu nhập trung bình (59%) và cách xa so với khuyến cáo của WHO (75%).

So với các nước ASEAN, thuế tính trên giá bán lẻ thuốc lá của Việt Nam cũng ở mức rất thấp (mức thuế trên giá bán lẻ của Thái Lan là 78,6%, Phillipines 71,3% và Singapore 67,5%). Việt Nam hiện là một trong những quốc gia có giá thuốc lá rẻ nhất trên thế giới.

Bộ Y tế cho biết, theo báo cáo của WHO, giá thuốc lá ở Việt Nam đứng thứ 15, gần thấp nhất, trong số 19 nước trong khu vực Tây Thái Bình Dương. Giá thuốc lá rẻ khiến người có thu nhập thấp và người mới hút, kể cả trẻ em dễ dàng tiếp cận, dẫn đến nghiện sớm và gia tăng nguy cơ bệnh tật, tử vong.

Tổ chức thường xuyên công tác thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ quy định cấm hút thuốc tại các cơ sở y tế "Giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong cộng đồng là mục tiêu quan trọng trong việc giảm các yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe" là quan điểm chỉ đạo trong Chiến lược quốc gia về PCTH thuốc lá đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 24-5-2023. Ngày 30-11-2024, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 173/2024/QH15, trong đó có nội dung "cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng kể từ ngày 1-1-2025".

Giá thuốc lá ở Việt Nam hiện tthuộc hàng hấp nhất thế giới.

Hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31-5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá từ 25 - 31-5, đồng thời để tiếp tục tăng cường thực thi Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, Chiến lược quốc gia về Phòng chống tác hại thuốc lá, đặc biệt là đẩy mạnh việc triển khai Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc hội, Bộ Y tế trân trọng đề nghị các tỉnh, thành phố phối hợp, chỉ đạo triển khai các hoạt động cụ thể:

Tổ chức thực hiện Kế hoạch của UBND tỉnh về việc triển khai Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại thuốc lá đến năm 2030, trong đó chú trọng nội dung đưa chỉ tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá vào chỉ tiêu phát triển kinh tế, xã hội của địa phương theo từng thời kỳ.

Tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31-5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá từ ngày 25 đến ngày 31-5-2025 thông qua các hoạt động thiết thực như: treo băng rôn, khẩu hiệu; tổ chức mít tinh, hội nghị, diễu hành và các hình thức truyền thông khác phù hợp với tình hình thực tế tại tỉnh, thành phố.

Tổ chức thường xuyên công tác thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ quy định cấm hút thuốc tại các cơ sở y tế, cơ sở giáo dục, nơi làm việc, khách sạn, nhà hàng và các địa điểm cấm hút thuốc lá khác theo quy định của Luật phòng chống tác hại thuốc lá; thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng theo Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc hội và các quy định khác của Luật phòng chống tác thuốc lá.

Tăng cường thông tin, giáo dục, truyền thông về Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại thuốc lá, Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc hội về nội dung "cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng".

Lồng ghép hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá trong các phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh"; phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa".

(Theo suckhoedoisong.vn)