5 di chứng tai biến mạch máu não cần cảnh giác

Bạn biết gì về tai biến mạch máu não?

Tai biến mạch máu não xảy ra đột ngột khi nguồn máu cung cấp cho não bị tắc nghẽn, gián đoạn hoặc suy giảm. Khi đó, não bị thiếu oxy, dinh dưỡng và chỉ vài phút sau đó các tế bào não bắt đầu chết. Do vậy, tai biến mạch máu não vẫn luôn được đánh giá là một trong những bệnh lý thần kinh nguy hiểm và phổ biến nhất.

Tai biến mạch máu não xảy ra do 2 nguyên nhân:

- Thiếu máu não: do tình trạng tắc mạch, xuất hiện cục huyết khối tại chỗ do vữa xơ động mạch, mảng bám,… khiến máu không thể lưu thông lên não. Đây là nguyên nhân gây ra 80 - 85% các ca bệnh tai biến gây đột quỵ.

- Chảy máu não: chiếm 15-20%, có thể do tăng huyết áp, chảy máu dưới nhện do vỡ phình mạch, chảy máu do huyết khối tĩnh mạch não.

5 di chứng tai biến mạch máu não thường gặp

Sau cơn tai biến, bệnh nhân thường gặp phải nhiều di chứng. Có 5 di chứng phổ biến nhất là:

Liệt vận động:

Theo thống kê có khoảng 90% người bệnh sau tai biến đối mặt với di chứng liệt vận động như liệt nửa người, liệt tay chân, liệt mặt, liệt các dây thần kinh sọ não... Khiến bệnh nhân khó khăn trong sinh hoạt, đặc biệt nếu phải nằm lâu ngày có thể gây cứng khớp, loét các điểm tỳ đè, viêm đường tiết niệu, viêm phổi, huyết khối tĩnh mạch sâu… đôi khi là tử vong.

Đối với di chứng liệt vận động, người bệnh bắt buộc phải thực hiện các bài tập phục hồi chức năng để cải thiện tuần hoàn máu, tránh ứ trệ, cứng khớp, giúp cơ thể ổn định từ từ. 

Rối loạn ngôn ngữ:

Tai biến có thể gây tổn thương vùng não chi phối chức năng ngôn ngữ vì vậy có thể gây ra di chứng rối loạn ngôn ngữ. Biểu hiện của di chứng này là: Nói ngọng, nói lắp, âm thanh bị thay đổi, phát âm khó khăn, diễn đạt suy giảm, nặng hơn là không thể nói được.

Cách phổ biến hiện nay để điều trị rối loạn ngôn ngữ hậu tai biến là các bài luyện nói, tập nói giúp người bệnh học và rèn luyện lại khả năng giao tiếp. Đồng thời cũng giúp người bệnh tránh được cảm giác buồn chán và áp lực qua việc trao đổi, trò chuyện, khích lệ từ đó phục hồi ngôn ngữ nhanh chóng.

Suy giảm nhận thức:

Đây là một trong những biến chứng nặng nề nhất của bệnh tai biến mạch máu não khiến trí tuệ của người bệnh sa sút nghiêm trọng. 

Người bệnh bị rối loạn và suy giảm nhận thức có các biểu hiện như: Suy giảm trí nhớ, đầu óc lơ mơ không tỉnh táo, hay quên, mất khả năng xác định phương hướng, thời gian lâu dần là mất trí nhớ hoàn toàn… Di chứng này rất khó điều trị và tốn nhiều thời gian, công sức để phục hồi ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và công việc. 

Rối loạn tiểu tiện:

Người bị đột quỵ thường sẽ gặp phải tình trạng rối loạn cơ vòng. Kết hợp với rối loạn cảm giác và nhận thức khiến người bệnh không kiểm soát được vấn đề tiểu tiện, từ đó, tiểu tiện không tự chủ. Đối với di chứng này gia đình người bệnh cần dành nhiều thời gian vào khâu chăm sóc, đảm bảo vệ sinh sạch sẽ để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn đường tiết niệu.

Trầm cảm, rối loạn cảm xúc:

Không hiếm người bệnh sau khi trải qua tai biến mạch máu não phải đối mặt với di chứng trầm cảm và rối loạn cảm xúc. Hầu hết người bệnh đều mất đi một phần khả năng tự chăm sóc bản thân và phải nhờ đến sự chăm sóc của gia đình. Đây cũng là những nguyên nhân khiến người bệnh mặc cảm, tự ti, suy nghĩ nhiều dẫn tới rối loạn cảm xúc, dễ cáu gắt, kích động và nặng nhất là trầm cảm. 

Giải pháp giúp người bệnh sớm quay trở lại cuộc sống sau tai biến

Ngoài các phương pháp vật lý trị liệu để phục hồi chức năng, bản thân người bệnh và gia đình cũng cần lưu tâm đến các yếu tố như:

- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học: Nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày, ăn dạng lỏng dễ tiêu hóa. Cung cấp đầy đủ nhóm vitamin, chất xơ và hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ.

- Kết hợp tập luyện tại nhà: Các bài tập nhẹ trong thời gian đầu sau tai biến là rất cần thiết. Tùy theo mức độ của di chứng, gia đình và nhân viên y tế cần hỗ trợ để người bệnh có thể thực hiện các bài tập trong một thời gian tối thiểu và tăng dần độ khó và cường độ tập luyện. 

- Thường xuyên động viên, chia sẻ, khích lệ: Đây là hành động giúp người bệnh giữ được tinh thần lạc quan, tích cực, hạn chế nguy cơ lo âu, tự ti, trầm cảm. 

- Thăm khám định kỳ để phát hiện và giảm thiểu các yếu tố nguy cơ, dự phòng tái phát đột quỵ

Ngoài ra người bệnh có thể sử dụng các sản phẩm thảo dược hỗ trợ hoạt huyết thông mạch, hỗ trợ tăng cường lưu thông máu vừa an toàn và hỗ trợ tốt cho người sau tai biến mạch máu não do tắc mạch.