Đẩy mạnh phòng, chống bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng, COVID-19 và dịch bệnh mùa mưa bão

1. Công tác truyền thông:

Thường xuyên cập nhật thông tin về tình hình diễn biến dịch bệnh truyền nhiễm tại địa phương nhất là sốt xuất huyết, tay chân miệng, COVID-19, tập trung giám sát tại các khu có ổ dịch đang lưu hành. Truyền thông về kế hoạch tiêm chủng cho các đối tượng thuộc Chương trình Tiêm chủng mở rộng, các bệnh hiện nay chưa có vắc xin dự phòng cần chủ động xây dựng kế hoạch, phương án truyền thông khi có yếu tố nguy cơ xuất hiện trong cộng đồng, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, phát động chiến dịch vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, khử trùng các bề mặt trẻ hay tiếp xúc, đảm bảo chế độ dinh dưỡng phù hợp.

• Truyền thông về các biện pháp phòng, chống dịch bệnh sốt xuất huyết

+ Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng. Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng/bọ gậy; thay rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước.

+ Loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá…

+ Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt khi đi làm vườn, nương rẫy…Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng dịch.

+ Khi bị sốt, hay có dấu hiệu xuất huyết…đến ngay cơ sở y tế để được khám, điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.

• Truyền thông về các biện pháp phòng, chống dịch bệnh tay chân miệng

+ Đảm bảo vệ sinh cá nhân, đeo khẩu trang khi đến nơi tập trung đông người, che miệng khi hắt hơi, rửa tay với xà phòng với nước sạch, đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ. Vệ sinh mũi, họng hàng ngày. Thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ trẻ tiếp xúc nhiều (dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà…)

+ Thực hiện vệ sinh ăn, uống: ăn chín, uống chín; sử dụng nước sạch trong sinh hoạt; không mớm thức ăn cho trẻ; không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi; không dùng chung khăn tay, vật dụng ăn uống, đồ chơi chưa được khử trùng.

+ Sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, phân và các chất thải của bệnh nhân phải được thu gom và đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh.

+ Khi phát hiện trẻ con có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh cần đưa trẻ đi khám hoặc thông báo ngay cho đơn vị y tế gần nhất.

• Truyền thông về các biện pháp phòng, chống dịch bệnh COVID-19

+ Ngoài truyền thông về tình hình, xu hướng, diễn biến, khuyến cáo của Bộ Y tế về dịch bệnh COVID-19 (gửi kèm), cần tập trung vào sự gia tăng biến thể phụ XBB.1.16 của Omicron, một biến thể có khả năng lây lan nhanh, nhất là trong mùa hè – mùa du lịch thời điểm giao lưu, đi lại cao của người dân, gần đây có sự gia tăng cá trường hợp mắc COVID-19 tại nước ta; tuy nhiên chưa có ghi nhận sự gia tăng các trường hợp nặng do biến thể phụ XBB.1.16 của Omicron, mặc dù có khả năng lây lan nhanh chóng nhưng chưa có bằng chứng gây triệu chứng nghiêm trọng và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hiện không có cảnh báo mới đối với COVID-19 trên phạm vi toàn cầu.

• Theo nhu cầu thực tế, sử dụng tài liệu truyền thông sẵn có của địa phương hoặc Trung ương, ưu tiên những tài liệu truyền thông có thể truyền tải nhanh qua hệ thống truyền thông đa phương tiện, mạng xã hội như video clip, clip phát thanh, tài liệu truyền thông dưới hình thức cập nhật, phù hợp. Có thể tham khảo thêm thông tin và tài liệu truyền thông trên trang website của Bộ Y tế và Trung tâm Truyền thông – Giáo dục sức khỏe Trương ương (theo đường link trong phụ lục đính kèm).  

2. Đề nghị Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch:

Hướng dẫn, định hướng cho các cơ quan truyền thông, báo chí, các đơn vị thuộc ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch, hệ thống truyền thông cơ sở phối hợp với ngành y tế triển khai các hoạt động tuyên truyền phòng chống dịch bệnh, đa dạng hóa các hoạt động truyền thông để người dân hiểu và chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng và COVID-19.

3. Đề nghị Sở Giáo dục và Đào tạo

Triển khai mạnh mẽ các hoạt động phòng chống dịch bệnh, đặc biệt là bệnh tay chân miệng tại nhà trẻ, trường mẫu giáo; đề nghị các cơ sở giáo dục phải có đủ các phương tiện rửa tay, xà phòng và có vị trí thuận tiện tạo điều kiện thuận lợi cho người chăm sóc trẻ và trẻ em thực hiện rửa tay bằng xà phòng; thực hiện vệ sinh lớp học, làm sạch bề mặt bàn ghế học tập và đồ chơi hàng ngày bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường. Phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh tại các cơ sở giáo dục, thông báo ngay cho cơ quan y tế địa phương để tổ chức khám, điều trị và xử lý ổ dịch kịp thời.

4. Đề nghị UBND các huyện, thị xã, thành phố

• Chỉ đạo chính quyền địa phương và ban ngành, đoàn thể các cấp phối hợp ngành y tế triển khai quyết liệt công tác phòng, chống dịch bệnh; tổ chức đợt chiến dịch cao điểm tháng 6-7 năm 2025 triển khai công tác phòng, chống bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng, COVID-19 và các dịch bệnh có thể xảy ra trong điều kiện mưa lũ, ngập lụt (đau mắt đỏ, tiêu chảy, tả, lỵ, thương hàn.... ). Triển khai tới chính quyền cấp xã, tới từng tổ dân phố, huy động sự tham gia của cộng đồng và toàn xã hội trong việc loại bỏ, lật úp các vật dụng chứa nước không cần thiết, đậy nắp, giám sát các bể, dụng cụ chứa nước sạch nhằm diệt lăng quăng, bọ gậy, ngủ màn… để phòng chống bệnh sốt xuất huyết; hướng dẫn các hộ gia đình, cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học thường xuyên vệ sinh vệ sinh tay cho trẻ nhỏ để phòng bệnh tay chân miệng; tuyên truyền tới từng hộ gia đình việc sử dụng các biện pháp phòng hộ cá nhân như đeo khẩu trang nơi công cộng, hạn chế tụ tập đông người khi không cần thiết để phòng chống bệnh COVID-19; và tổ chức các chiến dịch vệ sinh môi trường ngay sau các đợt mưa bão, ngập lụt để phòng chống dịch bệnh. Các nội dung, thông điệp và hình thức tuyên truyền cần đa dạng, phù hợp với từng địa phương (thông điệp truyền thông tham khảo tại phụ lục).
• Bảo đảm nhân lực, thuốc, hóa chất, thiết bị y tế và cơ sở vật chất phục vụ cho công tác phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là tại các địa phương trong vùng bị ảnh hưởng của mưa lũ, ngập lụt. Bố trí, phân công các đội cơ động chống dịch tại các địa điểm quan trọng, có nguy cơ cao, sẵn sàng tham gia triển khai thực hiện xử lý các tình huống khi có dịch bệnh xảy ra.

5. Các đơn vị y tế trực thuộc, Trung tâm Y tế các huyện/TX/TP, Bệnh viện Việt Mỹ, Bệnh viện Công an tỉnh:

  - Tăng cường phối hợp giữa hệ thống y tế dự phòng và điều trị trong việc cập nhật số liệu giám sát bệnh truyền nhiễm theo Thông tư 54/2015/TT-BYT của Bộ Y tế, giám sát viêm phổi nặng do vi rút (SVP), giám sát dựa vào sự kiện để cung cấp kịp thời thông tin các ca bệnh truyền nhiễm, những dấu hiệu bất thường của dịch bệnh, phát hiện sớm sự gia tăng của các bệnh truyền nhiễm nhất là các bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng, COVID-19 và các dịch bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa, bệnh đau mắt đỏ sau các đợt mưa bão, ngập lụt

- Các cơ sở khám, chữa bệnh tổ chức tốt việc thu dung điều trị bệnh nhân, hạn chế tối đa các trường hợp tử vong, tránh tình trạng bệnh nhân không được tư vấn, cấp cứu, điều trị và chuyển tuyến kịp thời, đồng thời có kế hoạch phân tuyến điều trị, hỗ trợ tuyến dưới, tránh tình trạng quá tải bệnh viện.

- Trung tâm Kiểm soát bệnh tật hướng dẫn Trung tâm Y tế các huyện, thị xã, thành phố thực hiện rà soát và đánh giá nguy cơ về dịch bệnh tại các vùng bị ảnh hưởng mưa lũ, ngập lụt, sạt lở đất; sẵn sàng và chủ động triển khai các phương án phòng chống dịch bệnh khi có tình huống xảy ra; củng cố và duy trì thường trực các đội cơ động chống dịch hỗ trợ tuyến dưới trong giám sát, xử lý dịch bệnh, các bệnh truyền nhiễm lưu hành trong điều kiện mưa lũ, ngập lụt, sạt lở đất.

Nhận được công văn này, Sở Y tế đề nghị các đơn vị, địa phương quan tâm triển khai thực hiện. Trong quá trình thực hiện nếu có khó khăn, vướng mắc đề nghị báo cáo về Sở Y tế (Phòng Nghiệp vụ Y-Dược) để có hướng dẫn xử lý kịp thời.

CÁC THÔNG ĐIỆP PHÒNG CHỐNG SỐT XUẤT HUYẾT,TAY CHÂN MIỆNG, COVID-19

I. Sốt xuất huyết

Hiện nay đang là cao điểm của mùa dịch sốt xuất huyết, dịch bệnh có nguy cơ bùng phát và diễn biến phức tạp nếu chúng ta không chủ động, tích cực thực hiện các biện pháp phòng chống. Bên cạnh sự cố gắng nỗ lực của ngành y tế và các cấp chính quyền, để phòng bệnh cho bản thân, gia đình và mọi người xung quanh, Bộ Y tế khuyến cáo mạnh mẽ người dân thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau:

- Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

- Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu hoặc hóa chất diệt ấu trùng vào bát nước kê chân chạn.

- Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá...

- Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.

- Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.

- Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.

- Mỗi hộ gia đình, mỗi tuần hãy dà nh 10 phút để phòng, chống sốt xuất huyết với các động tác đơn giản sau:

+ Kiểm tra, phát hiện và diệt lăng quăng trong các dụng cụ chứa nước sinh hoạt bằng cách thường xuyên thau rửa, đậy nắp kín bể và các vật dụng chứa nước, thả cá để tiêu diệt lăng quăng.

+ Thường xuyên thay nước ở các lọ hoa, thả muối hoặc hóa chất vào bát nước kê chân chạn, bể cảnh, hòn non bộ…

+ Loại bỏ các vật liệu phế thải, hốc nước tự nhiên, lật úp các vật dụng có thể chứa nước không sử dụng, để không cho muỗi đẻ trứng.

+ Phối hợp tích cực với ngành y tế trong việc thực hiện các chiến dịch diệt bọ gậy, lăng quăng, phun hóa chất phòng chống dịch bệnh.

Các thông điệp phòng chống sốt xuất huyết

1. Không có lăng quăng, bọ gậy, không có sốt xuất huyết.

2. Diệt lăng quăng, bọ gậy là trách nhiệm của mọi nhà.

3. Cộng đồng chung tay để đẩy lùi bệnh sốt xuất huyết.

II. Tay chân miệng

Cách phòng bệnh

1. Thực hiện tốt “3 sạch” gồm:

- Ăn uống sạch: Thực hiện ăn chín, uống chín, sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hàng ngày, đảm bảo vật dụng ăn uống sạch sẽ và không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa.

- Ở sạch: Vi rút có thể tồn tại ở bề mặt đồ vật trong không gian sống. Vì vậy, cần thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hàng ngày như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.

- Bàn tay sạch: Trẻ và người chăm sóc trẻ cần thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ.

2. Thu gom, xử lý phân và chất thải của trẻ.

Nên làm gì khi trẻ bị mắc bệnh?

3. Khi thấy trẻ sốt và xuẩt hiện nốt phỏng ở lòng bàn tay, lòng bàn chân hoặc niêm mạc miệng, cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế.

4. Khi trẻ bị bệnh phải cho trẻ nghỉ học, hạn chế tiếp xúc với trẻ khác.

5. Không làm vỡ các nốt phỏng để tránh nhiễm trùng và lây lan bệnh.

6. Hạn chế vận động, tăng cường dinh dưỡng, cho trẻ ăn thức ăn lỏng mềm như cháo, súp.

Nếu nghi ngờ mắc bệnh hãy liên hệ với cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và điều trị kịp thời.

III. COVID-19

Để chủ động phòng, chống bệnh COVID-19, Bộ Y tế tiếp tục khuyến cáo người dân thực hiện tốt các biện pháp sau:

1. Đeo khẩu trang nơi công cộng, trên phương tiện giao thông công cộng, tại cơ sở y tế.

2. Hạn chế tụ tập nơi đông người (nếu không cần thiết).

3. Rửa tay thường xuyên bằng nước sạch, xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn.

4. Tăng cường vận động, rèn luyện thể lực, dinh dưỡng hợp lý.

5. Khi có biểu hiện sốt, ho, khó thở thì phải đến ngay cơ sở y tế nơi gần nhất để được kiểm tra, theo dõi và xử lý kịp thời…

Người dân đến và về từ các nước có số ca mắc COVID-19 cao cần chủ động theo dõi tình trạng sức khỏe để phòng, chống COVID-19 cho bản thân, gia đình và người tiếp xúc gần.

IV. Các Link tài liệu truyền thông tham khảo

• https://moh.gov.vn/hoat-dong-cua-dia-phuong/-/asset_publisher/gHbla8vOQDuS/content/kiem-soat-ngan-chan-cac-dich-benh-truyen-nhiem-ngay-tu-au-nam?inheritRedirect=false
• https://moh.gov.vn/tin-tong-hop/-/asset_publisher/k206Q9qkZOqn/content/thong-tin-ve-tinh-hinh-dich-benh-covid-19-tai-viet-nam?inheritRedirect=false
• https://moh.gov.vn/tin-tong-hop/-/asset_publisher/k206Q9qkZOqn/content/chu-ong-ung-pho-voi-dich-covid-19
• https://moh.gov.vn/tin-noi-bat/-/asset_publisher/3Yst7YhbkA5j/content/phan-loai-som-chuyen-tuyen-phu-hop-e-tranh-chuyen-nang-tu-vong-voi-tay-chan-mieng-sot-xuat-huyet
• http://t5g.org.vn/thong-diep-phong-chong-sot-xuat-huyet
• http://t5g.org.vn/nhung-dieu-can-biet-de-phong-chong-benh-tay-chan-mieng

Kho dữ liệu tài liệu truyền thông của Bộ Y tế: bit.ly/44WjHRD