Bệnh dại nguy hiểm như thế nào và có chữa khỏi được không?

Tại "Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024" do Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức cuối tháng 3-2024, Tiến sỹ Hoàng Minh Đức cho biết 2 tháng đầu năm 2024 đã ghi nhận hơn 143.000 người đi tiêm phòng dại. Trước đó, từ năm 2019-2023, trung bình ghi nhận từ hơn 387.000- 674.000 trường hợp điều trị dự phòng bệnh dại.

Tuy nhiên, ông Đức cũng nhắc đến việc một bộ phận người dân vẫn còn chủ quan, lơ là; trong đó việc gia tăng ca tử vong do bệnh dại có nguyên nhân là nhiều trường hợp chủ quan không tiêm vaccine, kháng huyết thanh kịp thời sau khi bị chó, mèo cắn và vẫn chữa bệnh bằng phương pháp không được công nhận.

Có một thực tế là người dân e ngại việc tiêm vaccine phòng dại có nhiều tác dụng phụ dẫn đến việc sử dụng các biện pháp điều trị không được Bộ Y tế công nhận. Dù cơ quan y tế đã nhiều lần khuyến cáo nhưng vẫn có đến hơn 16% người bị bệnh dại đã điều trị bằng thuốc nam.

Một nguyên nhân nữa là 8,2% người bị chó cắn không có tiền để đi tiêm phòng dại (giá tiêm vaccine dại tương đối cao) đặc biệt với là hộ nghèo, người dân sinh sống vùng sâu, vùng xa.

Thế nhưng, cũng có một thực trạng nữa là tỷ lệ tiêm phòng trên đàn chó, mèo nuôi còn thấp dẫn đến gia tăng dịch bệnh trên động vật và tăng nguy cơ lây nhiễm sang người.

Cùng đó, công tác truyền thông, vận động người dân thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh dại chưa được như mong muốn.

Để hạn chế tử vong do bệnh dại các chuyên gia cho rằng cần tăng cường khả năng tiếp cận với vaccine phòng dại, huyết thanh kháng dại, đặc biệt tại các khu vực có nguy cơ cao; bố trí mỗi huyện có ít nhất 01 điểm tiêm, ở những nơi địa bàn rộng và địa hình khó khăn xem xét bố trí thêm điểm tiêm phòng;

Đồng thời đẩy mạnh công tác truyền thông, nhất là đối với trẻ em, học sinh và với nhóm đồng bào dân tộc; đặc biệt lưu ý việc không chữa bệnh dại bằng các biện pháp chưa được Bộ Y tế công nhận.

Tử vong 100% nếu bị bệnh dại

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh dại phổ biến trên toàn thế giới. Hàng năm căn bệnh này gây ra cái chết cho 60.000-70.000 người và hàng triệu loài động vật.

Bệnh dại là căn bệnh vô cùng nguy hiểm khi phát bệnh, người đã bị bệnh dại gần như tử vong 100%. Tuy nhiên nhiều người vẫn còn lơ là, chưa hiểu rõ về bệnh dại nên rất chủ quan hoặc điều trị sai cách gây nguy hiểm đến mạng.

Nguyên nhân gây ra bệnh dại là do một loại vi khuẩn có tên là Rhabdovirus có trong nước bọt của những động vật bị bệnh dại. Bệnh dại lây từ nước bọt của động vật bị dại thông qua vết cắn, liếm. Ổ chứa virus dại trong thiên nhiên thông thường là động vật có máu nóng, đặc biệt là chó. Ngoài ra, virus dại cũng được phát hiện ở mèo, chồn, dơi và các động vật có vú khác.

Ngay khi vào cơ thể, virus dại xâm nhập vào các dây thần kinh ngoại biên, chạy dọc theo các dây thần kinh đến tủy sống và não bộ. Mỗi ngày, virus dại di chuyển được “đoạn đường” từ 12-24mm. Ngay khi virus đến não bộ, người bệnh mới thật sự có những dấu hiệu lâm sàng rõ ràng.

Thời gian ủ bệnh dại có thể dưới 1 tuần hoặc trên 1 năm, phụ thuộc vào số lượng virus xâm nhập vào cơ thể, sự nặng nhẹ của vết thương, khoảng cách từ vết thương đến hệ thần kinh trung ương… Vết thương càng ở gần hệ thần kinh trung ương như mặt, cổ, đầu, ngón tay, cơ quan sinh dục ngoài… thì thời gian ủ bệnh càng ngắn.

Tiêm vaccine là biện pháp phòng bệnh duy nhất

Theo WHO, hiện chưa có một loại thuốc nào có thể chữa được bệnh dại. Một khi đã nhiễm virus dại, người bị dại chắc chắn không có cách cứu chữa. Khi lên cơn dại, tỷ lệ tử vong là 100%.

Biện pháp duy nhất để cứu người khi bị chó mèo dại cắn là tiêm vaccine dại và huyết thanh dại càng sớm càng tốt.

NN tổng hợp