PHÒNG TRÁNH KÝ SINH TRÙNG LÂY QUA ĐƯỜNG THỰC PHẨM
Trong nhiều loại thực phẩm có thể chứa các mầm bệnh, đặc biệt là các mầm bệnh ký sinh trùng. Khi sử dụng thực phẩm không đúng cách sẽ làm cho người nhiễm các ký sinh trùng này gây bệnh, thậm chí tử vong…
Ảnh: Đường lây truyền sán từ động vật sang người. |
Trong nhiều loại thực phẩm có thể chứa các mầm bệnh, đặc biệt là các mầm bệnh ký sinh trùng. Khi sử dụng thực phẩm không đúng cách sẽ làm cho người nhiễm các ký sinh trùng này gây bệnh, thậm chí tử vong…
Ký sinh trùng là những sinh vật sống nhờ (ký sinh) trong cơ thể các sinh vật khác (vật chủ) đang sống, lấy thức ăn từ các sinh vật đó để tồn tại và phát triển. Hầu hết ký sinh trùng bị chết và mất khả năng gây bệnh ở nhiệt độ -15 oC.
Các loại ký sinh trùng hay gặp trong thực phẩm là giun, sán.
Sán dây: Người ăn thịt có ấu trùng sán dây trong thịt bò (gọi là sán dây bò hay “bò gạo”), trong thịt lợn (thịt lợn gạo) chưa nấu kỹ, khi vào cơ thể thì ấu trùng sẽ phát triển thành thành sán trưởng thành và ký sinh ở đường ruột, gây rối loạn tiêu hoá.
Sán lá gan: Khi ăn phải cá nước ngọt như cá diếc, cá chép, cá trôi, cá rô... có nang trùng sán lá gan nhỏ chưa được nấu kỹ, nang trùng chuyển lên ống mật, lên gan và phát triển ở gan thành sán trưởng thành gây tổn thương gan, mật.
Sán lá phổi: Nếu ăn phải tôm, cua có mang ấu trùng sán lá phổi, chưa được nấu chín kỹ, hoặc uống phải nước không sạch có nang trùng thì chúng sẽ xuyên qua thành ruột, chui qua cơ hoành lên phổi, phát triển thành sán trưởng thành gây viêm phế quản, đau ngực, ho, khạc ra máu rất nguy hiểm.
Bệnh do giun xoắn do tập quán ăn thịt tái, nem bằng thịt sống, ăn tiết canh có ấu trùng gây nhiễm độc, dị ứng sốt cao, liệt cơ hô hấp có thể dẫn đến tử vong.
Phòng chống lây nhiễm ký sinh trùng từ thực phẩm
Động vật hay người bị nhiễm ký sinh trùng sẽ thải trứng ký sinh trùng và ký sinh trùng theo phân ra ngoài, vào đất, vào nước. Trứng ký sinh trùng từ đất, từ nước sẽ nhiễm vào thực phẩm (tưới rau quả bằng phân chuồng, nước bẩn nhiễm phân súc vật) rồi từ thực phẩm này vào người.
Ký sinh trùng có thể từ người có ký sinh trùng nhiễm sang thực phẩm do bàn tay bị nhiễm sau khi đi vệ sinh.
Nhiệt độ cao làm ký sinh trùng và trứng ký sinh trùng bị chết và không còn tác dụng gây bệnh. Phòng chống hiệu quả nhất bằng cách kết hợp nhiều biện pháp khác nhau. Có nhiều tiếp cận khác nhau như phòng chống bệnh cho vật nuôi, kiểm soát thực phẩm; Hầu hết các ký sinh trùng sẽ bị giết chết hoặc không hoạt động ở nhiệt độ 60°C. hoặc âm 100C . Các công nghệ mới như ozon, oxy hóa, chiếu xạ liều thấp, áp suất thủy tĩnh… cũng có thể làm bất hoạt nhiều ký sinh trùng thực phẩm, hiệu quả phụ thuộc vào ký sinh trùng, giai đoạn của ký sinh trùng và đặc điểm của thực phẩm.
Có nhiều loại ký sinh trùng và các ký sinh trùng rất dễ nhiễm vào thức ăn và vào cơ thể. Vì vậy, mỗi cá nhân cần đảm bảo vệ sinh ăn uống và xử lý tốt nguồn chất thải. Cần thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân như rửa tay sạch sau khi làm một việc nào đó, nhất là sau khi đi vệ sinh, sờ tay vào đất, trước khi nấu ăn, trước khi ăn. Ăn thức ăn nấu kỹ; uống nước đã đun sôi. Dùng nước sạch rửa tay, rửa kỹ thực phẩm, gọt vỏ hoa quả, củ. Không dùng thịt con vật mắc bệnh. Không dùng phân chuồng để tưới, bón rau quả. Không để súc vật lại gần chỗ để thực phẩm, chỗ nấu ăn.
Nhạn Nguyễn